Χωρίς να είναι επιβλητική σε όγκο, όπως εύλογα ίσως θα περίμενε κανείς, η πεζογραφική παραγωγή της Μεταπολίτευσης με θέμα τα έργα και τις ημέρες της χούντας των συνταγματαρχών έχει να επιδείξει μιαν αρκετά εκτεταμένη γκάμα, με ποικίλες διαβαθμίσεις και αναλογίες: από τις συμβολικές και αλληγορικές απεικονίσεις των παλαιοτέρων, που γεννιούνται μέσα στη δικτατορία και συνεχίζονται και επί δημοκρατίας (Μάριος Χάκκας, Κωστούλα Μητροπούλου, Γιώργος Χειμωνάς, Πέτρος Αμπατζόγλου, Θανάσης Βαλτινός, Χριστόφορος Μηλιώνης) μέχρι τη ρεαλιστική μυθοπλασία ή τις προσωπικές αναφορές και ενθυμήσεις παλαιοτέρων και νεοτέρων, που ξεκίνησαν να παράγονται στις αρχές της τελευταίας εικοσαετίας του 20ού αιώνα και δεν έχουν πάψει να εμφανίζονται μέχρι τις μέρες μας (Ελλη Αλεξίου, Βασίλης Βασιλικός, Μαργαρίτα Λυμπεράκη, Λιλή Ζωγράφου, Γιώργος Ιωάννου, Νίκος Κάσδαγλης, Αλέξανδρος Κοτζιάς, Μάρω Δούκα, Νίκος Χουλιαράς, Ρέα Γαλανάκη, Ευγενία Φακίνου, Δημήτρης Νόλλας, Περικλής Σφυρίδης, Δημήτρης Πετσετίδης, Διονύσης Χαριτόπουλος). Στις επόμενες γενιές τα πράγματα μοιάζει να παίρνουν μια μάλλον διαφορετική τροπή και η επτάχρονη τυραννία τείνει πλέον να μετατραπεί σε σκηνικό προβολής καυτών ζητημάτων του παρόντος, όπως συμβαίνει πάντα όταν η πολιτική εμπειρία μεταλλάσσεται σε ιστορικό υλικό (Απόστολος Δοξιάδης, Τάκης Θεοδωρόπουλος), ενώ στους νέους συγγραφείς η όψη την οποία αποκτά το απριλιανό καθεστώς είναι η όψη μιας φανταστικής πολιτείας ή ενός ονειρικού τοπίου διαφυγής (Κωνσταντίνος Τζαμιώτης, Αύγουστος Κορτώ).
Γεννημένος το 1952, ο Μάνθος Σκαργιώτης ανήκει στις ενδιάμεσες γενιές και το μυθιστόρημά του Ενα κλειδί, τρεις πόρτες οδεύει προς τα σκοτεινά χρόνια της χούντας για να ανακινήσει ένα μεγάλο κομμάτι της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας, αποκαλύπτοντας τα ανεπούλωτα τραύματά της και τις αφανείς πλην βαθιές συνέπειές τους στην καθημερινή ζωή. Η δράση στο Ενα κλειδί, τρεις πόρτες κινείται σταθερά από το παρόν προς το παρελθόν και τανάπαλιν, δείχνοντας με ποιον τρόπο ό,τι συνέβη κάποτε κατά παράβαση πάσης ηθικής και τάξεως δεν μπορεί παρά να έχει παραλυτικές (αν όχι κι εξοντωτικές) συνέπειες στις τωρινές καταστάσεις των πρωταγωνιστών. Ο Σκαργιώτης χωράει την ανέλιξη της πλοκής του στον αφηγηματικό χρόνο μίας και μοναδικής νύχτας και δίνει ζωηρή ανάσα στα πρόσωπά του, που εμπλέκονται στη δύστηνη μοίρα τους φέροντας στο ακέραιο την ευθύνη για την επιλογή και την τέλεση των πράξεών τους.

Πολύ καλό βιβλίο, που δεν ξέρεις αν είναι έργο ιστορικό ή αμιγούς μυθοπλασίας, καθώς δεν είναι διακριτό το μυθιστορηματικό στοιχείο (res fictae) από τα πραγματικά γεγονότα (τα res factae). Για να το θέσουμε διαφορετικά, η μυθοπλασία είναι η «προοπτική» των πραγματικών γεγονότων, η οποία προκύπτει από την φαντασία του συγγραφέα. ΣΕ κάθε περίπτωση πάντως είναι ένα αξιοδιάβαστο μυθιστόρημα.