«Σήκω από πάνω μου» της Λίνας Βαρότση

22/11/2023

«Σήκω από πάνω μου» της Λίνας Βαρότση

Η πρωτοεμφανιζόμενη συγγραφέας μάς εξομολογείται πώς ξεκίνησαν όλα και μας συστήνει το πρώτο της μυθιστόρημα, ένα βιβλίο για τη δύναμη των προσωπικών επιλογών και τα αδιέξοδα που προκύπτουν από τις παρερμηνείες των ανθρώπινων σχέσεων.

Πάντα έγραφα. Από τότε που με θυμάμαι, από τότε που συνειδητοποίησα τον τεράστιο πλούτο, τη δύναμη και τη σημασία των λέξεων. Η γλώσσα δεν είναι απλά ένα εργαλείο επικοινωνίας. Εμπεριέχει κουλτούρες, νοοτροπίες, την ίδια την ανθρώπινη υπόσταση σε όλες τις εκφάνσεις της. Μεγαλώνοντας τη δεκαετία του ’80, σε μια εποχή που τα μοναχοπαίδια ήμαστε ακριβοθώρητα και συνάμα κουβαλούσαμε ένα σωρό από στερεότυπα στις πλάτες μας, παρατηρούσα διψασμένη τις αλληλεπιδράσεις μέσα στις πολυμελείς οικογένειες, προσπαθώντας να σπάσω τους μυστικούς εκείνους κώδικες που ένωναν χιλιάδες αδέρφια ανά τον κόσμο. Ήμουν ένα λιγομίλητο παιδί, «χαμένο στον κόσμο του» για συμμαθητές και συγγενείς, μα δεν μπορούσαν να αφουγκραστούν τον τρελό σαματά στις σιωπές μου. Την ικανότητά μου να διαβάζω πίσω από τις γραμμές, να κουβαλάω τα μυστικά που δεν μου είχαν εκμυστηρευτεί ποτέ, να προβλέπω τις καταλήξεις και τους παράδρομους που έπαιρναν οι εκάστοτε προσδοκίες, παρερμηνείες και συμπεριφορές. Χαμένη στον κόσμο μου ναι, μα και στον δικό τους, στον κόσμο όλο. Κι έτσι, συνέχισα να μεγαλώνω, θωρακισμένη στην πολύβουη σιγή μου, μέχρι που πια βρήκα τη δική μου φωνή.

Ποτέ δεν αποφάσισα συνειδητά ότι θα γράψω ένα βιβλίο για την έμφυλη βία, για τις αδερφικές σχέσεις ή τη μοναξιά της αυτοεξορίας. Οι θεματικές αναδύθηκαν μόνες τους, αθόρυβα, ως αμαλγάματα συνειδητοποιήσεων και συμπερασμάτων, χρόνια να περιμένουν κλεισμένες στα σεντούκια τους. Ούτε τη Νίνα έψαξα· ήρθε και με βρήκε αυτή, όπως όλοι οι χαρακτήρες μου. Έτσι, λοιπόν, έγραψα μια ιστορία ανθρώπων για ανθρώπους. Μια ιστορία στην οποία όλες οι έννοιες και οι καταστάσεις που ανέκαθεν βρίσκονταν σε τροχιά γύρω από το κεφάλι μου –οι πάσης φύσεως σχέσεις, ο έρωτας, ο θάνατος και η εσωτερική μοναξιά– βρήκαν τη θέση τους, δίχως να μου δώσουν ρητές απαντήσεις, μα φέρνοντάς με ένα βήμα εγγύτερα στην κατανόησή τους. Η τοποθεσία της Άνω Πόλης είναι συνυφασμένη με μια παιδική ηλικία γεμάτη θαλπωρή, η Νέα Υόρκη με το σύμβολο των ευσεβών πόθων. Κι εκείνες τις δεκαετίες που έζησα στην Αγγλία, η νοσταλγία για τον τόπο μου, τις πολύχρωμες εικόνες, τις γνώριμες μυρωδιές, έγινε και νοσταλγία της Νίνας και όλων όσους διατηρούσε φροντιστικά μέσα της για να επιβιώσει, αλλά και να ταξιδέψει στον ίδιο τον χρόνο.

Το Σήκω από πάνω μου λοιπόν είναι μια ιστορία ανθρώπων. Μια ιστορία που μιλάει για τα στεγανά που μας περνούν στον λαιμό κατά την παιδική μας ηλικία, για τον τρόπο που οι φακοί μας συχνά παραμορφώνουν τους ανθρώπους και τις καταστάσεις, για τις άμυνες που ορθώνουμε απέναντι σε εχθρούς-φαντάσματα και, τελικά, για το πώς εγκλωβιζόμαστε μέσα στα τείχη που ορθώσαμε για να προστατευτούμε. Πάνω απ’ όλα, είναι μια ιστορία απομακρυσμένη από δίπολα, που φωτίζει ένα ταξίδι μέσα από πτυχές της γονεϊκότητας, της αλληλεπίδρασής μας με τον έξω κόσμο και της ενηλικίωσης, σε μια πορεία που συχνά μας προετοιμάζει να γίνουμε αυτοεκπληρούμενες προφητείες, και να εγκλωβιστούμε σε σχέσεις κάθε μορφής βίας.

Σχετικά βιβλία