Κάτι για τον «Χιονάνθρωπο»

Οι συζητήσεις για την άνθηση της σκανδιναβικής αστυνομικής λογοτεχνίας ήταν στο φόρτε τους, γιατί είχε κυκλοφορήσει το Κορίτσι με το τατουάζ του Στινγκ Λάρσον. Το είχα διαβάσει και δεν είχα ξετρελαθεί, διότι το είχα βρει τρομερά εσωστρεφές. Είχα αποφασίσει ότι οι σκανδιναβικές ιστορίες είναι για τους Σκανδιναβούς και όσους για τα εσώψυχά τους ενδιαφέρονται. Πάντοτε πίστευα πως με έναν Σκανδιναβό μπορείς να περάσεις καλά (με μια Σκανδιναβή ακόμα καλύτερα…), αρκεί να μην ξεχνάς ότι έρχεται από έναν διαφορετικό κόσμο. Όση αγάπη κι αν υπάρξει, δύσκολα θα υπάρξει απόλυτη κατανόηση, πόσο μάλλον έρωτας. Και τότε διάβασα τον Χιονάνθρωπο του Jo Nesbo, που έφτασε στα χέρια μου τρεις μέρες μετά την επίσημη κυκλοφορία του από το Μεταίχμιο. Κι ο κόσμος άλλαξε για πάντα.
Ο χιονάνθρωπος είναι το απόλυτο αστυνομικό μυθιστόρημα του καιρού μας: είναι τόσο καλογραμμένο που όταν αποφάσισαν να το κάνουν ταινία προσέλαβαν τρεις σεναριογράφους, μπας και καταφέρουν να αποδώσουν την πυκνότητα, τη διεισδυτικότητα και κυρίως την ατμόσφαιρα του βιβλίου: φυσικά δεν τα κατάφεραν. Ο λόγος της αποτυχίας τους υπήρξε εντέλει απλός: κανείς τους δεν έχει την αφηγηματική δεινότητα του Nesbo. Ο νορβηγός συγγραφέας, στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα, ζει τη μαγική εκείνη στιγμή που μια μεγάλη του έμπνευση παντρεύεται με τη συγγραφική του αφηγηματική ωριμότητα: αυτό που προκύπτει είναι αληθινά άψογο. Όταν αργότερα διάβασα τα υπόλοιπα βιβλία του, κατάλαβα ότι ο Νορβηγός είναι σαν τον αθλητή του στίβου που βελτιώνει τα ρεκόρ του μέχρι να κάνει τη δική του πολύ μεγάλη επίδοση. Όταν την κάνει, ό,τι ακολουθεί είναι μια σειρά από διαδικαστικές μεγάλες νίκες: μετά τον Χιονάνθρωπο κάθε του δουλειά είναι για τον ίδιο εύκολη – όχι τυχαία πιστεύω πως τελευταία βάζει ολοένα και περισσότερα στοιχήματα με τον εαυτό του δοκιμάζοντας όσα κάποτε δίσταζε. Γράφει σενάρια, σκαρώνει ιστορίες με ήρωες διαφορετικούς από τον Χάρι Χόλε, σηκώνει το γάντι της αναμέτρησης με τον Σαίξπηρ, νιώθει έτοιμος για οτιδήποτε. Γιατί κατά βάθος γνωρίζει πως στον Χιονάνθρωπο έχει κάνει το μεγάλο του άλμα.
Ο χιονάνθρωπος έχει τα πάντα και στις σωστές δόσεις. Έναν ντέτεκτιβ που όταν τον γνωρίσεις θες να μάθεις όλες τις προηγούμενες περιπέτειές του και ανησυχείς ήδη για τις επόμενες. Ένα υπέροχο κακό, που υπεράνω υποψίας, σε συντροφεύει από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου παίζοντας κρυφτούλι μαζί σου. Ένα Όσλο υπέροχο τόσο, ώστε μόλις κλείσεις το βιβλίο θες να το επισκεφτείς. Και φυσικά μια ιστορία που ζωντανεύει στα όνειρά σου και που ολοκληρώνεται μόνο στην τελευταία σελίδα: τίποτα δεν είναι περιττό, τίποτα δεν λείπει.
Ο χιονάνθρωπος με έβαλε στο σύμπαν του Nesbo και με βοήθησε να αποκτήσω έναν καλό φίλο, τον Χάρι Χόλε. Έκτοτε ανησυχώ για αυτόν, αλλά καμαρώνω κιόλας γιατί μπορώ να διηγηθώ κάθε περιπέτειά του με πολλές λεπτομέρειες. Ο χιονάνθρωπος είναι το μεταβατικό σημείο που χάρη στον Nesbo περνάς για να φτάσεις στον Χόλε. Το Μεταίχμιο, που λένε… 

Αντώνης Καρπετόπουλος, δημοσιογράφος