30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ – 30 ΧΡΟΝΙΑ ΒΙΒΛΙΑ
Ο Θοδωρής Γεωργακόπουλος για το Μην πεις λέξη: Βία και προδοσία στη Βόρεια Ιρλανδία – Η κρυφή ιστορία του IRA του Patrick Radden Keefe (μτφρ. Κωστής Πανσέληνος), 2021

Τον Δεκέμβριο του 1972 μια συμμορία μασκοφόρων εισέβαλαν στο σπίτι της 38χρονης χήρας και μάνας 10 παιδιών Τζιν Μακόνβιλ στο Μπέλφαστ και την απήγαγαν. Αυτή η ιστορία αποτελεί την αφετηρία για το συγκλονιστικό Μην πεις λέξη του Αμερικανού δημοσιογράφου Πάτρικ Ράντεν Κιφ. Στο βιβλίο ο Κιφ αφηγείται ολόκληρη την ιστορία των «ταραχών», από το ιστορικό πλαίσιο της επεισοδιακής συνύπαρξης προτεσταντών και καθολικών στη Βόρεια Ιρλανδία και τον αιματηρό εμφύλιο, μέχρι την επίτευξη της ειρήνης το 1998, αλλά και τα μεθεόρτιά της. Ονόματα που μπορεί να έχετε ακουστά πρωταγωνιστούν: οι διαβόητες αδερφές Πράις, ο Μπρένταν Χιουζ, ο Μπόμπι Σαντς, ο Τζέρι Άνταμς, η Μάργκαρετ Θάτσερ, ο Ίαν Πέισλι, ο ηθοποιός Στίβεν Ρέι και ο Νομπελίστας ποιητής Σέιμους Χίνι. Όλες και όλοι εντάσσονται σε μια πλοκή πυκνή, μαεστρικά γραμμένη.

Αν και τα βασικά στοιχεία και κάποια από τα γεγονότα της εποχής μπορεί να είναι γνωστά σε κάποιους, το αποτύπωμά τους στο ανθρώπινο επίπεδο, στο πεδίο της καθημερινότητας, όπως καταγράφεται από τον συγγραφέα, είναι κάτι καινούργιο. Διαβάζοντας, ο αναγνώστης ή η αναγνώστρια υφίσταται μια ομοβροντία, μια διαρκή επίθεση από τις ανατροπές, τις εκπλήξεις, τη σοκαριστική βία, την ανείπωτη φρίκη και τον πόνο τόσο των θυμάτων – αλλά και κάποιων από τους θύτες. Στο τέλος, συναισθηματικά εξουθενωμένοι, έχουμε μάθει όσα χρειάζεται να ξέρουμε για ένα σημαντικό κεφάλαιο της πρόσφατης ευρωπαϊκής ιστορίας, κι έχουμε λάβει και πλούσια –έμμεσα και άμεσα– μαθήματα για την ανθρώπινη φύση.