Μεγάλες συζητήσεις με μικρά παιδιά

25/10/2023

Μεγάλες συζητήσεις με μικρά παιδιά

Ένα βιβλίο που δίνει απαντήσεις και καθοδηγεί συζητήσεις γύρω από δύσκολα θέματα που προκαλούν αμηχανία στους ενηλίκους όταν πρέπει να τα συζητήσουν με τα παιδιά. Η μεταφράστρια του βιβλίου και ψυχολόγος Κ. Εμμανουηλίδου μας το συστήνει.

«Κυρία, γιατί η Μαρία έχει δύο μαμάδες;»
«Μπαμπά, γιατί έβαλαν βόμβα οι κακοί σε αυτό το κτίριο;»
«Κύριε, ο Γιάννης πρέπει να κάνει μια ένεση, τι έχει;»
«Μαμά, θα πεθάνεις εσύ δηλαδή τώρα;»

Μάλλον το άκουσμα αυτών των ερωτήσεων προκαλεί στον ενήλικα την ανάγκη να ξεροκαταπιεί, ή και την επιθυμία να το βάλει στα πόδια! Ποιος έχει τάχα προετοιμαστεί κατάλληλα για να διαχειρίζεται τέτοια θέματα με τα παιδιά; Γιατί οι γονείς δεν έχουμε ένα εγχειρίδιο για το πώς να μιλάμε για αυτά;
Μια συζήτηση με ένα παιδί εκ πρώτης όψεως ακούγεται ως κάτι ευχάριστο. Στην εικόνα αυτή φανταζόμαστε ένα παιδί να μας ακούει προσεκτικά κι εμείς, ως οι έμπειροι της ζωής, απαντάμε σε ερωτήσεις και δίνουμε εξηγήσεις για τον κόσμο με άνεση, σιγουριά και περισσή σοφία. Η πραγματικότητα όμως δεν είναι πάντα έτσι. Το παιδί μπορεί να είναι μικρό και το θέμα ιδιαίτερα δύσκολο. Τι γλώσσα και ύφος να χρησιμοποιήσουμε όταν μιλάμε σε ένα πεντάχρονο παιδάκι για το διαζύγιο των γονιών του; Πώς να εξηγήσουμε έναν μεγάλο σεισμό; Αλλά και η επικοινωνία ανάμεσα στον εκπαιδευτικό και τον γονέα δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση. Πώς μιλάμε για μια σοβαρή ασθένεια που γνωρίζουμε ότι αντιμετωπίζει ένα μέλος της οικογένειας;

Το βιβλίο Μεγάλες συζητήσεις με μικρά παιδιά της έμπειρης παιδαγωγού Lauren Starnes έρχεται να συμπληρώσει αυτό ακριβώς το κενό και να βοηθήσει σε ιδιαίτερα ευαίσθητα σημεία της επαγγελματικής ζωής του εκπαιδευτικού, λαμβάνοντας υπόψη τα εξής:

Πώς να χτίσουμε μια σχέση εμπιστοσύνης με τα παιδιά.
Ποια γλώσσα και ποιο λεξιλόγιο είναι κατάλληλα να χρησιμοποιούμε γενικά αλλά και ειδικά, όταν συζητάμε πιο ευαίσθητα θέματα.
Ποια είναι τα όρια του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού.
Πώς μπορεί να διαχειρίζεται ο εκπαιδευτικός δύσκολα θέματα σε συνεργασία με γονείς και συναδέλφους.

Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος περιγράφεται ένα γενικότερο πλαίσιο επικοινωνίας με γονείς και παιδιά. Πώς απευθύνουμε ερωτήσεις στους γονείς ενός μαθητή; Πώς γίνονται συζητήσεις ατομικά με το παιδί και στο πλαίσιο της ευρύτερης σχολικής τάξης; Ποιοι είναι οι γενικοί επικοινωνιακοί κανόνες που χρειάζεται να ακολουθεί ο εκπαιδευτικός, όταν πρόκειται να προσεγγίσει ένα δύσκολο θέμα; Ποια γλώσσα χρησιμοποιούμε ανά ηλικία; Ποιοι είναι οι επιπρόσθετοι παράγοντες που χρειάζεται να ληφθούν υπόψη;
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου καταπιάνεται με εξειδικευμένες θεματικές ενότητες σχετικά με τα θέματα συζήτησης που μπορεί να προκύψουν στο σχολικό πλαίσιο. Ανά θέμα προσεγγίζονται τα εξής: ενδεχόμενες αντιδράσεις παιδιών και οικογένειας, παραδείγματα ερωτοαποκρίσεων, πληροφορίες για όλους τους ενήλικες, συμβουλές για το πώς να διαχειριστούν το θέμα στο σπίτι, διαχείριση απρόσμενων ερωτήσεων και επιπρόσθετες πηγές.

Το βιβλίο αυτό λοιπόν έρχεται να γεμίσει ένα κενό στον τρόπο που ο εκπαιδευτικός προσεγγίζει θέματα όπως είναι: ανεργία, χρήση ουσιών, χωρισμός και διαζύγιο, στρατιωτική αποστολή γονέα, φυλάκιση, σοβαρή ασθένεια ενήλικα ή παιδιού, αποβολή εμβρύου, θάνατος κατοικιδίου, θάνατος (μέλους της οικογένειας, φίλου, συμμαθητή ή δασκάλου). Αλλά και κοινωνικά θέματα, όπως: φυλή, κουλτούρα, πείνα, διαφορετικότητα, μορφές οικογένειας, σεξ, φύλο. Τέλος, καταπιάνεται με θέματα που αφορούν τη βία και τις κοινωνικές αναταραχές: φυσικές καταστροφές, κοινωνικές εντάσεις, τρομοκρατικά χτυπήματα.

Γραμμένο με τρόπο πολύ κατανοητό και ακολουθώντας μια συγκεκριμένη δομή ανά κεφάλαιο, προτείνει έναν οδηγό επικοινωνίας, ένα βατό και εύχρηστο «πρωτόκολλο» διαχείρισης που εφαρμόζεται με παρόμοιο τρόπο ανά θέμα. Απαραίτητο όχι μόνο για εκπαιδευτικούς προσχολικής αγωγής, αλλά και για άλλες εκπαιδευτικές βαθμίδες (με τις αναγκαίες γλωσσικές και αναπτυξιακές τροποποιήσεις), το βιβλίο αυτό καλύπτει ένα σημαντικό κενό στο έργο του εκπαιδευτικού, συμβαδίζοντας με τις σύγχρονες ψυχοπαιδαγωγικές προσεγγίσεις. Όμως επειδή αφορά θέματα που αγγίζουν γενικότερα την επικοινωνία με παιδιά και οικογένειες πάνω σε ευαίσθητα ζητήματα, το βιβλίο προσφέρει ιδέες για τη γλώσσα που είναι κατάλληλη να χρησιμοποιούμε και όλοι όσοι ασχολούμαστε με παιδιά (ως επαγγελματίες αλλά και ως γονείς).

Καλλιόπη Εμμανουηλίδου

Σχετικά βιβλία