ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΙΚΑ ΡΟΜΠΟΤ

30/05/2023

ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΙΚΑ ΡΟΜΠΟΤ

Η Kathleen Glasgow, συγγραφέας του βαθιά συγκινητικού μυθιστορήματος «Διαλυμένο κορίτσι», μοιράζεται μαζί μας το «Ελαττωματικό ρομπότ», μια ιστορία που μιλάει για την προσωπική της μάχη με το άγχος και την κατάθλιψη.

Πρόσφατα είχα τη χαρά να επισκεφτώ την Ουάσινγκτον με αφορμή την έκθεση βιβλίου. Μου ζήτησαν να κάνω μια ομιλία και οι οδηγίες ήταν «Να είσαι χαλαρή!» και «Άσε την προσωπικότητά σου να ξεδιπλωθεί!».
«Άσε την προσωπικότητά σου να ξεδιπλωθεί». Αυτό είναι το δύσκολο. Και τι ακριβώς σημαίνει; Μήπως ότι πρέπει να είμαι λαμπερή και γεμάτη αυτοπεποίθηση; Μα δεν είμαι έτσι στην πραγματική ζωή. Μήπως να είμαι δυναμική και ευθεία; Όχι, ούτε αυτό είμαι. Χορτάτη από τη ζωή; Ντίβα; Ή μήπως να αράξω στο βήμα φορώντας γυαλιά ηλίου και το σκούρο βελούδινο σακάκι μου, και να δώσω στους ακροατές την εντύπωση ότι είναι τιμή τους που βρίσκομαι ενώπιόν τους και όχι το αντίστροφο;

Όλα τα χρόνια άλλους ζωής μου προσπαθώ να καταλάβω ποια είμαι, αλλά και πώς είμαι. Αυτό συμβαίνει εν μέρει επειδή μεγάλωσα κάτω από δύσκολες συνθήκες, με περίεργους ανθρώπους, και τα παιδικά μου χρόνια ήταν γεμάτα άγχος και κατάθλιψη, που με έκαναν έναν ενήλικα με… άγχος και κατάθλιψη. Για πολύ καιρό πίστευα ότι αυτό δήλωνε πως κάτι δεν πήγαινε καλά μ’ εμένα. Ότι δεν ταίριαζα σε αυτό τον κόσμο. Ότι ήταν κατά κάποιον τρόπο δικό μου λάθος που ήμουν προβληματική. Όλοι οι υπόλοιποι μου φαίνονταν τέλειοι και γεμάτοι αυτοπεποίθηση. Οι ζωές άλλους μου φαίνονταν λαμπερές. Δεν έδειχναν να έχουν πρόβλημα με όλα εκείνα που σ’ εμένα προκαλούσαν άγχος, στενοχώρια, άλλους το να μιλάω στην τάξη, να βρίσκομαι μπροστά σε άλλους ανθρώπους, να κάνω φίλους. Ήταν λες και είχαν όλοι οδηγίες χρήσης για το πώς να υπάρχουν μέσα σε αυτό τον κόσμο – όλοι, εκτός από μένα. Γι’ αυτό και κατέβασα ρολά. Προσπάθησα να γίνω όσο το δυνατόν πιο μικρή μέσω του αυτοτραυματισμού και του αλκοόλ.

Για πάρα πολύ καιρό θεωρούσα ότι ήμουν λάθος.
Για πάρα πολύ καιρό προσπαθούσα να πεθάνω.

Δεν πέθανα όμως. Ναι μεν έφτασα πολύ κοντά, μα πάρα πολύ κοντά στον θάνατο, ύστερα όμως γύρισα πίσω κι άρχισα να γράφω. Και αυτή η διαδικασία έγινε η αφορμή να γνωρίσω ανθρώπους. Ανθρώπους όπως η Τζ.
Συνάντησα την Τζ. στην έκθεση βιβλίου. Είχε άγχος που θα άρχιζε το σχολείο. Είχε άγχος για το πώς θα έκανε φίλους. Τραβούσε τα μανίκια του φούτερ της καλύπτοντας τα δάχτυλά της και τα μάτια της ήταν γεμάτα θλίψη. «Το βιβλίο σας έχει μέσα άγχος; Γιατί εγώ έχω πολύ άγχος» μου είπε.
Θα μπορούσα να πω ότι στην Τζ. έβλεπα τον εαυτό μου όπως ήταν κάποτε, το θέμα όμως είναι πως εξακολουθώ να είμαι έτσι.
Πήρα μια βαθιά ανάσα και της απάντησα: «Το άγχος δεν είναι ελάττωμα. Το άγχος είναι ένα συναίσθημα. Δεν πειράζει να έχεις άγχος». Μιλήσαμε, και νομίζω ότι ένιωσε καλύτερα. Αργότερα της έστειλα ένα μέιλ όπου της ευχόμουν καλή πρώτη μέρα στο σχολείο και της έλεγα ότι δεν πειράζει αν ήταν νευρική και αγχωμένη, επειδή δεν πειράζει να έχει κανείς συναισθήματα.

Το άγχος και η κατάθλιψη δεν είναι ελαττώματα. Δεν είναι ατέλειες. Αν αισθανόμαστε έτσι, αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε πιο λίγοι από τους άλλους ανθρώπους, λάθος ή όχι τόσο καλοί. Σημαίνει ότι νιώθουμε έντονα κάποια πράγματα και κάποιες φορές μπορεί να χρειαζόμαστε επιπλέον βοήθεια.
Σε κάποιες περιπτώσεις το πρόβλημα έχει να κάνει με τη χημεία. Δεν χρειαζόμαστε κάποιον να μας λέει: «Μη χολοσκάς» ή «Σταμάτα να κλαψουρίζεις» ή «Μην το παίζεις ντίβα». Χρειαζόμαστε κάποιον να μας ακούει όταν αισθανόμαστε την ανάγκη να μιλήσουμε και να κάθεται μαζί μας όποτε δεν έχουμε διάθεση να μιλήσουμε. Να παρακολουθεί μαζί μας το Walking Dead. Να γελάει μαζί μας με τα ποπ τραγούδια. Να τρώει ακόμα μία μπάλα παγωτό και να μη νιώθει άσχημα γι’ αυτό.

«Σαν ρομπότ, είμαι λίγο άνθρωπος της συνήθειας. Ξέρω πώς να οργανώνω τα πράγματα με τέτοιο τρόπο ώστε η μέρα μου να εξελίσσεται ομαλά ως επί το πλείστον, αλλά ξέρω και ότι το σύστημά μου έχει κάποια σφάλματα και πως τα καλώδιά μου είναι κάπως μπερδεμένα, άρα πρέπει να δεχτώ ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί και να γίνει κάποιο βραχυκύκλωμα. Δεν υπάρχει θέμα. Δεν πειράζει που είμαι ένα ελαττωματικό ρομπότ. Το ίδιο θα έπρεπε να ισχύει και για σένα. Είμαστε μέλη μιας καλής λέσχης: δεν μας κρίνουν και έχουμε βιβλία – πολλά βιβλία· με άλλα λόγια, μερικές φορές η ανάγνωση μπορεί να είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να ανακαλύψεις πώς λειτουργούν τα καλώδιά σου και να δεις ότι και πολλοί άλλοι άνθρωποι έχουν πολύπλοκα λειτουργικά συστήματα».
Κι αν συναντηθούμε στον έξω κόσμο, μη διστάσεις να κάνεις «Μπιπ» κι εγώ θα σου απαντήσω «Μπιπ μπιπ», και μαζί θα προχωρήσουμε προς το καφέ κροταλίζοντας.

(ΥΓ. Στην ομιλία μου δεν φόρεσα γυαλιά ηλίου, πάντως έβαλα το βελούδινο σακάκι. Αυτό το ρομπότ περνούσε μια ροκ εν ρολ φάση εκείνη την ημέρα.)

Αν νιώθεις άγχος, θλίψη ή έχεις τάσεις αυτοκτονίας, σε παρακαλώ να ζητήσεις βοήθεια.
Πάντα υπάρχει κάποιος στον οποίο μπορείς να μιλήσεις. Να είσαι σίγουρος/η.

Kathleen Glasgow

Σχετικά βιβλία